Pinotage, het enige écht Zuid-Afrikaanse druivenras
Zuid-Afrika staat bij wijnliefhebbers bekend als écht wijnland. Of je nou zegt dat Zuid-Afrika tot de “nieuwe wereld” behoort, of toch -met wijnhuizen van bijna 400 jaar oud- tot de “oude wereld”, goede wijnen vind je er zeker. In Zuid-Afrika vind je een groot scala aan “terroirs” en druivenrassen. Neem bijvoorbeeld de stevige cabernet sauvignon afkomstig van de voet van de Simonsberg in Stellenbosch, of juist de frisse sauvignon blanc afkomstig uit wijngaarden dichtbij de kust. En wat te denken van het meest aangeplante druivenras in Zuid-Afrika, chenin blanc? Dat heeft zo zijn plek gevonden in dit land dat er zelfs naam voor is bedacht in het Afrikaans: Steen. Al deze veelvoudig aangeplante druivenrassen hebben één ding gemeen: ze zijn van oorsprong niet Zuid-Afrikaans, maar Frans. Zijn er dan geen enkel onvervalste Zuid-Afrikaanse cultivar? Jazeker wel! Maak kennis met “pinotage”!
Het ontstaan van Pinotage
Eerst een klein beetje geschiedenis, want hoe is pinotage precies ontstaan? Het was professor Abraham Izaak Perold, scheikunde professor aan de Universiteit van Stellenbosch, waar anders, die in opdracht van de regering van Zuid-Afrika naar Europa vertrok om daar verschillende (Europese) druivenrassen te verzamelen. Perold keerde terug met maar liefst 177 verschillende ruivenrassen en deze verzameling is vandaag de dag nog steeds te bewonderen op Welgevallen, de wijnplaats van de universiteit.
Uiteindelijk besloot Perold om in 1925 een tweetal druivenrassen te kruisen. Waarom hij koos voor pinot noir en cinsault (destijds hermitage genoemd) is niet bekend, want het is alsof je een Franse prinses het huwelijksbootje in stuurt met een simpele boer, maar het succes was enorm! De pinotage-druiven rijpten snel, behaalden een hoog suikergehalte en had een hoge opbrengst. Daarnaast waren de wijnen van voldoende kwaliteit, kleur én kracht. Iets wat het zijn ouders soms aan kan ontbreken.
Het nieuwe druivenras pinotage verspreidde zich snel onder verschillende Zuid-Afrikaanse wijnhuizen en er werd een heleboel wijn van gemaakt. Die focus op kwantiteit zorgde niet voor een al te beste reputatie. De pinotage-wijnen waren van middelmatige tot slechte kwaliteit en smaakten vooral naar verbrand rubber. Gelukkig hebben steeds meer wijnboeren laten zien dat je van pinotage weldegelijk mooie wijnen kunt maken, als je maar voldoende aandacht besteed aan het temmen van dit groeigrage druivenras. Vandaag de dag is het een prijswinnend druif dat geweldige wijnen oplevert en écht thuis hoort in het wijnportfolio van Zuid-Afrika!
Dat pinotage vandaag de dag op waarde wordt geschat laat de wetgeving omtrent de rode “Cape Blend” wel zien: zo’n wijn moet namelijk voor tenminste 30% bestaan uit pinotage!
Pinotage proeverij
Voor dit artikel van Kelderpraat heb ik twee verschillende pinotages geproefd: Perdeberg The Vineyard Collection Pinotage 2020 & Kleine Orangerie Pinotage 2021.
Perdeberg The Vineyard Collection Pinotage 2020
Het wijnhuis Perdeberg ligt net buiten de stad Paarl, het op twee na oudste stadje van Zuid-Afrika. Net als Stellenbosch heeft Paarl een rijke wijngeschiedenis en een bloeiende wijnindustrie. Het stadje is omringt door glooiende heuvels waarop wijnranken tot zover het oog rijkt zijn aangeplant. Perdeberg is als coöperatie opgericht in 1941 om zo verschillende druivenboeren uit de omgeving te verenigen. Anno 2023 heeft Perdeberg een team van vier wijnmakers die onder leiding staan van cellarmaster Albertus Louw. De regio van Perdeberg is de ideale regio voor ongeïrrigeerde wijngaarden op drie verschillende types grond: graniet, schist, en in mindere mate klei. Overigens zijn de wijnboeren van Perdeberg grotendeels overgestapt op bush vines. Dit, in combinatie met het klimaat en de bodem, levert weliswaar een lage oogst op, maar wordt gecompenseerd door een intense kleur, stevige body en complexiteit en diepgang in smaak en aroma’s.
Deze pinotage heeft een stevige framboos en pruim in de neus, wat je ook terug proeft in de fruitige en ronde smaak van de wijn. In de smaak vallen, naast een stevige tanninestructuur, ook rijpe bessen en kersen op.
Volgens de Platter’s Guide van 2022, hét naslagwerk als het gaat om Zuid-Afrikaanse wijnen, is de deze Pinotage van Perdeberg het bewaren waard: na zo’n twee jaar extra op de fles zal de wijn naar verwachting nóg mooier zijn!
Kleine Oranjerie Wildeberg Winery
Wildeberg doet haar naam eer aan. Gelegen tegen de bergketens van Franschhoek biedt dit wijnhuis niet alleen heerlijke wijnen, maar ook een spectaculair uitzicht over de Franschhoek vallei. In Franschhoek wordt al ruim 350 jaar wijn gemaakt en maakt, samen met Stellenbosch en Paarl, deel uit van de gouden driehoek van Zuid-Afrikaanse wijnen.
Wildeberg is een relatief jonge winefarm. Slechts 9 hectare van de in totaal 140 hectare tellende grond wordt gebruikt voor wijnbouw. De rest van het land bestaat veelal uit bergketens en, geen grap, bavianen! Vandaar dat zij ook druiven halen uit andere delen van de Western Cape.
Wijnmaker JD Roussouw maakt zijn wijnen door middel van wild fermentation. Dit houdt in dat er geen gisten aan de druiven worden toegevoegd, maar juist met enkel haar natuurlijke gisten tot wijn fermenteert.
De Platter’s Guide 2023 omschrijft de Wildeberg Kleine Oranjerie als een ‘hidden gem’.
Op het pallet is deze wijn een sappige fruitige wijn met een aroma van framboos en een goede body voor een Pinotage. Een stukje toegankelijker dan de eerder genoemde Pinotage en laat mooi de diversiteit van het druivenras zien. Een wijn die je het liefst wil drinken in de winter bij het haardvuur in tegen de bergen van Franschhoek aan!
Pinotage & spijs
Met Pinotage kun je flink wat kanten op wat betreft het combineren met eten. Zo kun je bijvoorbeeld een lichtere Pinotage, zoals die van Kleine Oranjerie, prima combineren met een op de huid gebakken tonijn of een rijke winterse soep. Een stevige Pinotage, zoals die van Perdeberg, komt goed tot z’n recht bij stoofgerechten, spareribs of oude kaas. Ultiem Afrikaans genieten is natuurlijk een combinatie met struisvogel, dat ik je van harte aanraadt voor wanneer je ooit in Zuid-Afrika bent.
De wijnen worden geïmporteerd door DGS WIJN en zijn beschikbaar gesteld door de importeur.
Bronnen:
Pinotage.co.za
www.adamoestate.com/what-is-wild-fermentation
Platter’s 2022 South African Wine Guide
Platter’s 2023 South African Wine Guide
Kelderprater
Hein Wille heeft 5,5 jaar in het mooie Stellenbosch mogen studeren waar hij, door de liefde, kennis maakte met de schitterende wijnhuizen en wijnen die Zuid-Afrika te bieden heeft. De liefde ging, maar de interesse in Zuid-Afrikaanse wijnen bleef bestaan. Hein zet deze passie voor één van ‘s werelds mooiste wijnlanden dan ook graag op digitaal papier voor Kelderpraat.nl.
