Sebastián Zuccardi en zijn naakte Malbecs uit Valle de Uco

Een avond met de wijnmaker van één van ’s werelds beste wijnhuizen en Master of Wine Tim Atkin

Op een regenachtige avond in Gouda gaan we langs bij Relais & Châteaux ‘t Weeshuis voor een masterclass over Argentijnse wijnen van niemand minder dan Sebastián Zuccardi van Bodega Zuccardi, één van de meest gerenommeerde wijnhuizen ter wereld, en Tim Atkin, Master of Wine en één van de meest gerenommeerde wijnschrijvers ter wereld. Tim Atkin komt al zo’n 30 jaar bij de familie Zuccardi over de vloer en heeft van dichtbij de Argentijnse ontwikkeling van volume- naar kwaliteitswijn meegemaakt. Afgelopen jaar heeft Tim Atkin de  perfecte score van 100 punten toegekend aan Zuccardi’s Piedra Infinita Gravascal Malbec 2019. In tegenstellingen tot veel andere wijnjournalisten geeft Tim Atkin deze perfecte score niet zo gemakkelijk weg, reden genoeg dus om dieper op de ontwikkelingen binnen Zuccardi in te gaan.

Oog op de Andes

Bodega Zuccardi bevindt zich in Valle de Uco, een subregio van Mendoza, het belangrijkste wijngebied van Argentinië. Valle de Uco ligt dichtbij de Andes, een bergketen tussen Argentinië en Chili in dat veel invloed heeft op de smaak en kwaliteit van de druiven. Sebastián Zuccardi refereert niet voor niets naar zijn wijnen als zogenoemde mountain wines, bergwijnen. De verschillen in hoogte, maar op in breedtegraad (latitude) resulteren in hele verschillende wijnen. In Argentinië is de laatste jaren een behoorlijke focus ontstaan op high altitude wines, maar de impact hiervan verschilt per breedtegraad (hoe noordelijk of zuidelijk je je bevindt). Of zoals Sebastián Zuccardi zegt:

“You can’t talk about altitude without talking about latitude”

Valle de Uco

Door de unieke variatie in hoogte, breedtegraden en hellingshoeken van de wijngaarden heeft Valle de Uco een behoorlijke diversiteit in terroir. In het gebied vinden we maarliefst vier (van de vijf) verschillende klimaat regio’s volgens de index van Winkler. Denk hierbij aan verschillen zo groot als tussen de Champagnestreek in Frankrijk en Rioja in Spanje! Valle de Uco is daarmee niet zo makkelijk te duiden als we soms denken. De verschillende wijngaarden, maar ook vintages kunnen behoorlijk andere wijnen opleveren.

Daarbij is de Tunuyán rivier, die dwars door het gebied loopt, verantwoordelijk voor de grote verschillen in bodemsoorten in het hele gebied. Door de kracht van de rivier, die naarmate hij verder van zijn bron zit afneemt, zijn er veel verschillende soorten gesteentes uit de Andes in de vallei gestrand. Zo vinden we zand en leem, maar ook grote leistenen en kalkgesteentes.

Malbec in zijn nakie

Om deze terroir verschillen tot zijn recht te laten komen in de wijn is het wel belangrijk om een wijnmaker te hebben die de druif zelf laat spreken. Sebastián Zuccardi, derde generatie wijnmaker in zijn familie, is zo’n wijnmaker. Waar zijn vader zich veel richtte op het experimenteren met vreemde druivenrassen (zoals met de aanplant van verdejo), richt Sebastián zich op échte terroir wijnen. Het liefst maakt hij ze van de druif malbec, een druivenras dat een anderhalve eeuw geleden mee is genomen naar Argentinië en zich ondertussen helemaal heeft aangepast aan zijn omgeving.

Sebastián maakt deze malbecs het liefst zo puur mogelijk: uitgekleed en naakt, maar in de positieve zin van het woord. Door geen lagen aan hout over de pure smaak heen te leggen, laat hij het terroir van de druif zelf spreken. Een terroir dat hij, met zeer uitgebreid bodemonderzoek, echt per meter in zijn wijngaarden heeft vastgelegd. Sebastián gebruikt voor zijn wijnen geen hout meer en kan zich zelfs de laatste keer dat hij een houten vat kocht niet meer herinneren. In plaats daarvan gebruikt hij grote betonnen vaten en druif eigen gisten; alles om het diverse terroir van Valle de Uco zich in de wijn te laten uitdrukken.

Terroir in het glas

Tijd om het terroir écht te beleven. We kregen acht verschillende wijnen van Sebastián Zuccardi te proeven, verdeeld over drie verschillende flights aan wijnen. We begonnen daarbij met een flight witte wijnen, waarna we overstapte naar een flight rood om te eindigen met een flight van wijnen uit zijn allerbeste wijngaard: Piedra Infinita. Uit deze wijngaard is ook de wijn die 100 punten kreeg van Tim Atkin afkomstig, de Piedra Infinita “Gravascal” Malbec uit 2019.

Flight 1

Polignos del Valle de Uco “San Pablo” Verdejo (2022), ± €24
Deze verdejo is zeer tekenend voor de familie Zuccardi. Het druivenras verdejo, dat we eigenlijk alleen in Rueda (Spanje) tegenkomen is een erg verrassende keus. Heeft overigens weinig van doen met de vaak behoorlijk tropische verdejos uit Spanje. De wijn is gelaagd, licht vettig en een schitterende minerale afdronk. Tim Atkin merkt op dat het eigenlijk bijna als een mooie Albariño overkomt en daar ben ik het eigenlijk wel mee eens.

“Fosil” Chardonnay (2021), ± €43
Deze wijn bewijst maar weer eens dat Bourgogne zeker niet het summum van chardonnay hoeft te zijn. Schitterende ziltige smaak, heel licht boterig en vooral wat zoeter tropisch fruit zoals mango, lychee en ananas. Heeft de schitterende balans tussen mineraliteit en molligheid die je eigenlijk alleen in Chablis tegenkomt. Geen nieuw hout, daar houdt Sebastián namelijk van, maar vooral in beton gerijpt.

Flight 2

“Aluvional Altamira” Malbec (2019), ± €95
Het is tijd om over te stappen naar malbec. We krijgen twee wijnen naast elkaar die afkomstig zijn van twee verschillende wijngaarden met alluviale bodems (bodems die ontstaan door rivierafzettingen). We beginnen met die uit Altamira, met een hele diverse bodem van zand en leem met grote grindstenen. Een flinke wijn met heftige zuren en tannines die pas laat op gang komen. De wijn heeft een prettige ronde en bijna romige structuur. Er komt geen hout aan te pas, maar Tim Atkin refereert aan een collega die beweert dat malbec zelf óók naar hout ruikt. Deze wijn lijkt daar het bewijs van te zijn.

“Aluvional Gualtallary” Malbec (2019), ± €100
Ik ben geen bodem fetisjist, maar deze wijn lijkt toch de (grote) invloed van bodem op de smaak van de wijn aan te tonen. De wijn, afkomstig van een meer kalkrijke bodem, heeft duidelijke verschillen met zijn voorganger. Lager in zuren, maar vele maten krachtiger, bijna agressief, in tannines. Een wijn die, in verhouding met zijn voorganger, écht nog wat meer flesrijping nodig heeft voordat hij volledig tot zijn recht komt.

Flight 3

Finca Piedra Infinita Malbec (2019), ± €190
We reizen af naar de wijnen van de wijngaard Finca Piedra Infinita, Sebastiáns beste wijngaard. Het beslaat slechts 0,78 hectares en heeft een grote diversiteit aan bodems (zie foto hierboven). De wijngaard bevindt zich op grote hoogte en is daardoor in staat malbecs voort te brengen met een veel elegantie. Een opvallend gelaagde wijn met enerzijds de typische kracht van malbec, maar anderzijds een complexiteit die aan pinot noir doet denken. Per bodemsoort binnen de wijngaard worden de druiven op een ander moment geoogst. Zuccardi is een echte terroir-nerd en zoekt op deze manier naar perfectie, vooral in zijn single-plot wijnen binnen de wijngaard: Gravascal & Supercal.

Finca Piedra Infinita “Gravascal” Malbec (2019), ± €270
De befaamde Gravascal, door Tim Atkin gelauwerd met de maximale 100 punten. De wijn, onontkoombaar in combinatie met de mening van Atkin in het achterhoofd, is adembenemend. Is deze wijn perfect? Ik weet het niet. Hij is in ieder geval mooi, lekker zelfs en ontzettend complex. Gemaakt van malbec, dus natuurlijk ontzettend krachtig, maar ook vriendelijk en toegankelijk. Bijna een beetje niet-malbec-achtig. 

Finca Piedra Infinita “Supercal” Malbec (2019), ± €305
Afkomstig van een ander plot, met een net andere bodem, uit dezelfde wijngaard. Malbec ontwikkelt zich op iedere bodem net wat anders en is volgens Zuccardi een echte terroir-druif. Een term die niet zo vaak voor het druivenras wordt gebruikt. De verschillen zijn duidelijk merkbaar, de Supercal is net wat ronder dan de Gravascal, maar beide wijnen zijn van absurde topkwaliteit. Mag ook wel voor die prijzen natuurlijk.

Informatiebronnen:

www.zuccardi.com

www.southamericawineguide.com

Presentatie door Tim Atkin MW & Sebastián Zuccardi, georganiseerd door Pallas Wines