Ürziger Würzgarten: Kruidentuin aan de Moezel!
Rondom het dorpje Ürzig, aan de Moezelrivier, liggen de wijngaarden van Ürziger Würzgarten. Roodgekleurde en extreem steile hellingen leveren hier een bijzondere en hele ‘rijpe’ stijl wijn op waarvan alle druiven met de hand worden geplukt. Het is niet voor niets dat op deze plek al eeuwen lang wijn wordt gemaakt. Het gebied is erg uniek in zijn klimaat en bodemgrond, vandaar dat een echte ‘terroir-druif’ als riesling zich hier helemaal thuis voelt.
Queen R.
De rieslingdruif speelt de hoofdrol in de wijngaarden rondom Ürzig en eigenlijk het hele Moezelgebied. Het leuke aan riesling is dat de druif zich erg goed laat sturen door zijn omgeving. Dit betekent niet dat riesling een makkelijke druif is. Alles behalve zelfs: de druif is erg vatbaar voor ziektes, wordt vaak maar lastig rijp én houdt niet van te super hete klimaten! Wat het wel betekent is dat omgevingsfactoren erg goed te proeven zijn in de wijn waardoor je in ieder gebied steeds weer een ander soort wijn krijgt. Ook is riesling interessant omdat de wijnmaker kan spelen met de rijpheid (en dus suikers) van de druif én eventueel de vergisting eerder kan stoppen om restsuikers te behouden en meer fruitaroma’s van de wijn naar voren te laten komen.
Riesling heeft van zichzelf veel zuren en kan, zeker in combinatie met wat restsuikers, enorm goed ouderen. Hoewel de reputatie van de druif flink is gezakt door aangezoete varianten in pak, behoren wijnen van deze druif tot de absolute wereldklasse. Het is niet voor niets dat riesling in Duitsland de ‘koningin van de druiven’ wordt genoemd.
Kruidentuin
Terroir is het samenspel van druivenras, het klimaat, de bodem, de ligging van de wijngaard en de keuzes van de wijnmaker en zorgt ervoor dat het interessant is om een specifieke herkomst van de druiven op de fles te vermelden, omdat dit door een verschillend terroir compleet andere wijn kan opleveren dan de druivenstokken op een steenworp afstand en het in Ürzig bijvoorbeeld bloedheet kan zijn en een meander van de Moezel verder het met bakken uit de lucht komt.
Zeg je Moezel, dan zeg je leisteen. Er zijn verschillende soorten leisteen te vinden in de regio die allemaal andere eigenschappen hebben en resulteren in andere aroma’s in de wijnen. De wijnstokken in Ürziger Würzgarten staan op een ondergrond van rode leisteen (‘roten schiefer’ in het Duits) en oude vulkanische ijzerrijke kleigrond, ryoliet genaamd. Ryoliet draagt veel bij aan dat kruidige karakter en het leisteen heeft de eigenschap om warmte vast te houden waardoor de druiven mooi kunnen rijpen en ’s nachts niet te veel afkoelen. Deze meander van de Moezel is sowieso een ontzettend warm gebied. Omdat de druiven hier mooi rijp worden ontwikkelen de rieslingdruifjes hier, meer dan elders, aroma’s van exotisch fruit.
Ürziger Würzgarten vertaalt zich tot ‘de kruidentuin van Ürzig’. Een naam die het dankt aan de kruiden die vroeger tussen de wijngaarden groeiden en in de 17e eeuw werden gebruikt om door de wijn heen te blenden. Tegenwoordig worden er geen kruiden meer door de wijn heen geblend, maar het terroir zorgt zeker voor kruidige aroma’s in de wijn!
Prädikatsweinen
Omdat de rijpheid van de druiven nogal een effect heeft op de smaak en suikergehalte van de wijn is er in Duitsland een stukje wijnwetgeving bedacht die hier duidelijkheid in brengt. Simpel gezegd loopt het lijstje op van droog naar zoet, maar moderne wijnmaaktechnieken kunnen ervoor zorgen dat een wijnmaker meer suikers in de wijn vergist dan vroeger waardoor een ‘hogere prädikat’ toch een droge wijn oplevert. Gelukkig zal een wijnmaker in dat geval ‘trocken’ (droog) op de fles vermelden of ‘halbtrocken’/’feinherb’ wanneer deze halfdroog is.
Trockenbeerenauslese wijnen zijn, ondanks de naam misschien doet vermoeden, niet droog! Trocken refereert in dit geval aan het feit dat bijna al het vocht uit de druif is en je daardoor een hele geconcentreerde wijn met veel suikers krijgt!
Wijnstijl in de Ürziger Würzgarten
De rieslings uit Ürzig zijn anders dan die van de rest uit het Moezelgebied. Ze zijn rijper en hebben meer body met aroma’s van exotisch fruit en Provençaalse kruiden. Dit hebben we bij wijnmaker Stefan Erbes van Weingut Karl Erbes mogen proeven. Zijn wijnen varieerde van droge stijlen kabinett en spätlese tot zoete trockenbeerenauslese, maar allemaal fris en doordrinkbaar. Veel wijnmakers kiezen ervoor om, net als Stefan, ‘off-dry’ wijnen te maken in het gebied waarvan het alcoholpercentage rond de 8% ligt of zelfs zoeter. Dit zorgt ervoor dat de fruitaroma’s hun kans krijgen om te rocken in het glas. Maar verwacht zeker geen overmatige zoetheid! De suikers zijn prachtig in balans met de typische zuren en mineraliteit waardoor het altijd een fris en spannend glas wijn zal zijn. Door het kruidige karakter en restsuikers zijn deze wijnen perfect te combineren met spicy Aziatisch eten, schimmelkazen of kruidige varkensstoof gerechten.
Gerenommeerde wijnhuizen uit de regio zijn Karl Erbes, Dr. Loosen, Markus Molitor en Dr. Hermann. Veel van deze wijnhuizen hebben ook hele oude wijnstokken staan op nabijgelegen gebieden zoals Ürziger In der Kranklei of het kostbare Erdener Prälat. Beiden ook hele rijpe stijlen riesling, maar met hun eigen unieke karakter.
Een dikke tip is om met de auto langs de wijngaarden te rijden en te genieten van het prachtige uitzicht over de rode grond en meanderende Moezelrivier. Zorg wel voor voldoende zonnebrand want de druifjes zijn niet het enige dat in dit gebied veel zon vangt! 😉
Informatiebronnen:
- www.wine-searcher.com
- www.drloosen.com
- Het boek ‘The World Atlas of Wine’ van Hugh Johnson & Jancis Robinson
- www.winefolly.com
Kelderprater
Rik richtte de website Kelderpraat.nl en bijbehorende Instagramaccount op om tijdens de lockdowns bezig te kunnen blijven met wijn. Een uit de hand gelopen hobby, net als zijn voorliefde voor wijn an sich. Rik ziet wijn als een geweldige combinatie van historie, technieken, geografie, wetgeving en marketing en heeft een voorliefde voor de grote klassiekers én verrassende & eigenzinnige wijnen.
