Wegdromen aan het Gardarmeer met de wijnen uit Lugana
Italië is misschien wel hét wijnland dat steeds weer blijft verbazen met onbekende wijnregio’s en druivenrassen. Zo zal de herkomstbenaming ‘Lugana’ niet bij iedereen een belletje doen rinkelen. In deze wijnstreek aan het Gardameer draait het voornamelijk om de compleet verkeerd begrepen turbianadruif. Onbekend maakt onbemind, dus laat me je voorstellen aan niemand minder dan de DOC Lugana!
Aan het Gardameer
De wijngaarden van Lugana liggen aan het voor Nederlanders zeer bekende Gardameer, deels in Lombardije en deels in Veneto, en zijn goed voor zo’n 1800 hectare aan wijnstokken. Hoewel er ook rode wijnen uit het gebied komen, is de herkomstbenaming Lugana alléén geldig voor witte wijnen. Deze witte moeten (voor tenminste 90%) gemaakt worden van het onbekende druivenras ’turbiana’.
De beste wijnen uit het gebied zijn vaak afkomstig van de wijngaarden die het dichtst bij het Gardameer liggen. Enerzijds vormt deze enorme plas water voor een behoorlijke temperatuurbuffer en zorgt het voor verkoeling in de zomer en warmte in de winter, anderzijds vinden we dichtbij het meer ook de meest kalkrijke gronden. Kalkrijke gronden zorgen er door hun samenstelling voor dat de druivenstok éxtra hard moet werken, waardoor de druiven en de uiteindelijke wijn intensere en complexere aroma’s ontwikkelen.
Een bekend gezicht?
In Lugana draait het om één druivenras: niet verdicchio, niet trebbiano, maar… turbiana! Turbiana is een druivenras dat vroeger nog wel eens trebbiano di Lugana genoemd werd, dat dan weer hetzelfde zou zijn als trebbiano di Soave, dat we op zijn beurt weer kennen als verdicchio. Onderzoek heeft uitgewezen dat Turbiana gerelateerd is aan verdicchio, maar wel écht een ander druivenras is. Dit eigen druivenras met deze unieke naam helpt de producenten in de streek enorm. Niet langer hoeft hun wijn verward te worden met die uit andere gebieden. Terecht, want de druif levert vele malen complexere wijnen op die op geen enkele manier vergeleken zouden mogen worden met de ietwat simpele wijnen die in de trebbiano-familie voorkomen.
Eén druif, vele gezichten
De wijnen uit Lugana zijn niet voor een gat te vangen. De wijnstijlen lopen binnen het gebied behoorlijk uit een, maar Bacchus-zij-dank zijn daar gewoon duidelijke richtlijnen voor opgesteld zodat het voor de consument goed te begrijpen is. [Vul hier een willekeurig Italiaans wijngebied in], let je op?
Een gewone Lugana, zo’n 90% van de productie, is vaak in een frisse stijl gemaakt. Vrijwel altijd vergist en gerijpt in roestvrijstalen tanks met bloemige en nootachtige aroma’s en een verfrissende smaak.
Lugana Superiore wijnen moeten tenminste één jaar na de oogst rijpen, waardoor meer smaken en complexiteit in het glas ontstaan. Hierbij nemen de kruidige en nootachtige aroma’s toe en maken de frisse citrus tonen plaats voor meer de meer rijpere variant. Voorheen werden deze stijlen vaak in kleine(re) eikenvaten gerijpt, dat veel aroma’s en smaken aan de wijn gaf. Tegenwoordig kiezen veel producenten voor grotere vaten waardoor de wijn nog voldoende frisheid bevat.
De Lugana Riserva wijnen kennen een extra lange rijpingstijd. Maar liefst twee jaar waarvan tenminste een half jaar in de fles. Dit resulteert in hele volle en krachtige wijnen die na release vaak nog enkele jaren moeten liggen voordat ze hun volle potentie laten zien. Ook hierbij geldt dat het echt een trend is om minder houtinvloeden in de wijn te krijgen en vooral de smaak van de druif te laten spreken.
Mijn eigen ontdekkingstocht naar wijnen uit Lugana
Het wijnhuis Cà dei Frati is één van de producenten uit de streek en heeft zich echt ontwikkeld tot boegbeeld voor andere producenten. Inmiddels staat de derde generatie van de familie aan het roer van het wijnhuis dat ooit een flinke vinger in de pap had bij het ontwikkelen van de DOC Lugana en ligt de focus op het ontwikkelen van terroir-gedreven wijnen.
Een mooie manier om kennis te maken met het wijnhuis en de Lugana regio is de I Frati van dit wijnhuis. De wijn heeft prachtige bloemige aroma’s, licht rijpe perzik en flinke amandeltoon. De wijn is in de smaak verrassend fris met prettige zuren en is verrassend mineraal. De 2020 was nu al ontzettend lekker, maar ik denk dat dit zich nog geweldig mooi kan ontwikkelen als je ‘m nog even laat liggen.
Cà dei Fratti I Frati Lugana is te koop bij &WINE
De besproken wijn in dit artikel is beschikbaar gesteld door &WINE.
Informatiebronnen:
- Het boek ‘The World Atlas of Wine’ van Hugh Johnson & Jancis Robinson
- www.consorziolugana.it
- www.enwine.nl
Kelderprater
Rik richtte de website Kelderpraat.nl en bijbehorende Instagramaccount op om tijdens de lockdowns bezig te kunnen blijven met wijn. Een uit de hand gelopen hobby, net als zijn voorliefde voor wijn an sich. Rik ziet wijn als een geweldige combinatie van historie, technieken, geografie, wetgeving en marketing en heeft een voorliefde voor de grote klassiekers én verrassende & eigenzinnige wijnen.
