Is cabernet franc de kroonprins van Toscane?

Cabernet franc is een druivenras voor de liefhebber. Vaak als we het over cabernet franc hebben, hebben we het al snel over zijn nakomelingen die razend populair zijn in de wijnwereld van nu. Daarmee doe je een druif als cabernet franc geen eer aan, want met zijn eigenzinnige karakter kan hij wijnen van absolute wereldtop opleveren. Best of Wines stuurde mij een Toscaanse cabernet franc, afkomstig van het wijnhuis Le Macchiole in Bolgheri. Een wijn die zich, volkomen terecht, mag meten met de absolute top in zijn soort.

Cabernet franc is van oudsher één van de druivenrassen die is toegestaan in de zogenoemde Bordeauxblend. Aan de linkeroever van dit gebied, waar zijn nakomeling cabernet sauvignon met de scepter zwaait, werd franc ingezet om wijnen in de wat koelere jaren van voldoende rijpe tonen te voorzien. Cabernet franc rijpt namelijk net een tikje makkelijker dan de robuuste cabernet sauvignon. Aan de rechteroever van dit gebied, waar zijn nageslacht merlot in grote getalen aanwezig is, werd franc juist meer ingezet in warmere jaren om de makkelijk rijpende merlot van wat kracht te voorzien. Kortom, vrijwel nooit alleen op zijn troon.

In de Loire vallei ligt dat gelukkig anders. Hier wordt het druivenras als monocépage toegejuicht en vinden we bekende cabernet franc appellaties zoals Chinon en Bourgueil. Hier ontwikkelt cabernet franc vaak wijnen van een behoorlijk niveau, maar wel met aroma’s die niet voor iedere wijndrinker zijn weggelegd, zoals groene olijven, paprika en een indringende geur van potloodslijpsel. Unpopular opinion, maar misschien is het hier lange tijd toch wat te fris geweest om cabernet franc in zijn volle potentie te zien?

Rebellerende Toscanen

Halverwege de vorige eeuw was het een tijd van rebellie in één van de mooiste streken van Italië: Toscane. Wijnmakers waren boos over allerlei eisen die werden opgesteld door de wijnwetgeving, waarmee zij beperkt werden in hun wijnboerenvrijheid. Zo moesten zij enerzijds witte druiven toevoegen aan hun rode wijnen uit Chianti, maar mochten zij geen gebruik maken van internationale druivenrassen zoals cabernet sauvignon, syrah, merlot en… cabernet franc!

U begrijpt, Italianen zijn behoorlijk koppig en gaan uiteindelijk toch hun eigen weg, waardoor de rebelse Super Tuscans werden geboren; wijnen uit Toscane die (voor een deel) werden gemaakt van druivenrassen die volgens de wetgeving niet waren toegestaan.

Cabernet franc op de troon

Zo begon het wijnhuis Le Macchiole, dat in 1983 in Bolgheri werd opgericht door het echtpaar Eugenio Campolmi en Cinzia Merli, in 1994 met de aanplant van cabernet franc en maken zij in 2001 de allereerste Toscaanse 100% cabernet franc onder de noemer Paleo Rosso.

Onder de Toscaanse zon levert deze druif wel een andere wijn op dan dat we bijvoorbeeld kennen uit de Loire vallei. Het is in Toscane een slag warmer en cabernet franc wordt daardoor een stukje rijper en voller in stijl en benut misschien zelfs -unpopular opinion, again- hier juist zijn volledige potentie.

Van Best of Wines kreeg ik de 2018 toegestuurd, die na de oogst zo’n 18 maanden in eikenhouten barriques heeft mogen vertoeven. Het is een wijn die wereldwijd wordt geroemd om zijn kracht, elegantie en avant-garde gebruik van cabernet franc als monocépage in Toscane.

Niet dat ik zou willen beweren dat je je moet laten leiden door figuren als James Suckling en Robert Parker (wijncritici met vele voor- en tegenstanders), maar zij gaven deze jaargang respectievelijk 94 en 97 punten (/100). Ik heb me voornamelijk laten leiden door de tip die James Suckling tussen de regels door gaf, om de wijn te karafferen voor gebruik. Bij het karafferen schenk je een (te) jonge wijn over in een karaf, met als doel de wijn met zo veel mogelijk zuurstof in aanraking te laten komen. Dat mag best woest, want des te meer de jonge wijn in contact komt met zuurstof, des te eerder hij meer van zijn mooie aroma’s laat zien.

In ’t glas

Le Macchiole Paleo Rosso
Cabernet Franc | ± € 100,-

Het is tijd om de wijn te proeven. Met een prijskaartje van rond de €95 is het zeker geen alledaagse wijn en mag er echt wel even voor gezeten worden. Het duurt dan ook even voordat ik dit moment heb gevonden, maar weken aan voorpret en het voorbereiden van dit artikel maken de beleving alleen maar mooier.

De wijn heeft een geweldig en breed pallet aan aroma’s. Net geopend is de wijn nog behoorlijk timide. Niet zo gek, want een wijn als deze mag je gerust nog een jaar of tien bewaren. Na een uurtje in een karaf, begint hij eindelijk los te komen. Aroma’s van pure chocolade, pruimen en rode peper beginnen zich te laten zien. De wijn is behoorlijk sappig, licht zwoel en heeft een prettige zuurgraad die hem voorziet van voldoende frisheid. Na enige tijd beginnen dan ook geuren naar boven te komen die cabernet franc zo ongelooflijk spannend maken: groene olijven, paprika en dat typische potloodslijpsel waar ik het eerder over had. Een scala aan kruiden als rozemarijn, zwarte peper en nootmuskaat komen voorbij, aangevuld met prettige rijpere tannines die geweldig in balans zijn met de rest van de wijn.

Ik denk niet dat je een mooiere cabernet franc uit Toscane gaat vinden. Als Nederlanders moeten we het dan helaas ook hebben over de minst sexy vraag ooit: is de Paleo van Le Macchiole het geld waard? Lastig, want het is een flinke duit met geld en er zijn ongetwijfeld keuzes mee te maken die verstandiger aanvoelen dan dit. Onverstandiger natuurlijk ook, maar gelukkig brengt deze je wijn je wel een avond ontzettend veel proef-plezier én kun je zonder twijfel zeggen één van de allermooiste Super Tuscans ooit te hebben geproefd. Ach, je leeft maar één keer! 😉

Dit artikel is geschreven in samenwerking* met Best of Wines

Best of Wines is een wijnwinkel waar liefhebbers hun hart kunnen ophalen met een assortiment dat gevuld is met de aller gaafste en meest zeldzame wijnen ter wereld. Je kunt hun winkel in Bussum bezoeken, maar op hun uitgebreide website kun je ook rustig rondkijken. 

_{*Wat overigens niks afdoet aan de oprechtheid van dit artikel, maar ook ik heb rekeningen (én een dure hobby) te betalen! 😉}