Wij kochten een vat wijn op een veiling in Frankrijk!

In november reisde ik samen met Maarten van den Dries op uitnodiging van Delta Wines naar het zuidwesten van Frankrijk om daar de jaarlijkse “Pacherenc d’Or” veiling van Plaimont bij te wonen. Dat voelde als thuis komen. Wij kochten een vat van de wijn die we het lekkerst vonden en later bleek deze ook nog eens te worden verkozen als allerbeste wijn van de hele veiling. Ik vertel je graag meer over dit avontuur en deze bijzondere wijn!

Samenwerkende boeren families

Het zuidwesten van Frankrijk bestaat uit een aantal vrij onbekende wijnstreken. Wellicht heb je ooit gehoord van Cahors, Madiran of Gascogne maar namen als Saint-Mont of de tongbrekende Pacherenc du Vic-Bilh zullen je waarschijnlijk minder bekend zijn. Dat is eigenlijk niet zo vreemd – in de rook van de Bordeaux zijn deze regio’s altijd spreekwoordelijk klein gehouden door bijvoorbeeld handelsroutes te blokkeren of extra hoge belastingen te heffen op wijnen die vanuit deze regio’s alsnog in de handelsstad Bordeaux terecht kwamen.

Daarnaast is het weer in Sud-Ouest niet altijd je-van-het (lees: kan het hele jaar door behoorlijk stormen en hagelen) en wil de oogst nog wel eens vies tegenvallen in kwantiteit. Als kers op de taart zijn de druiven die hier staan aangepland niet erg bekend. Dat maakt de wijnen natuurlijk super uniek, maar zorgt er ook voor dat de consument hem minder snel in zijn spreekwoordelijke mandje gooit.

In de jaren ‘70 van de vorige eeuw weet André Dubosc, derde generatie wijnboer in zijn familie, boeren uit de regio te verenigen door al hun wijnen, kelders en wijngaarden samen te brengen onder één vaandel met de oprichting van de een unie van coöperaties, Plaimont. De coöperatie is van levensbelang voor de regio. Het verschaft inkomsten, handelskracht en beschermt de inheemse druivenrassen van de streek. Plaimont zet een groot deel van het zuidwesten eigen handig bijna letterlijk op de kaart.

Ten goede van een goed doel

Een van de manieren waarop Plaimont zich inzet voor de regio, is met het organiseren van de Pacherenc d’Or veiling. Op deze veiling worden een aantal vaten geveild van hun wijnboeren uit Pacherenc du Vic-Bilh waarvan de opbrengsten naar een goed doel gaan uit de regio. De opbrengsten van de veiling gaan dit jaar naar een renovatie van het historisch wijnhuis Déloris tot culturele en touristische trekpleister voor de regio. Iets dat de omgeving, dat aanvoelt als Frankrijk terug in de tijd, goed kan gebruiken.

Pacherenc du Vic-Bilh

De geveilde wijnen zijn afkomstig uit de appellatie Pacheren du Vic-Bilh. Die appellatie omvat precies dezelfde geografische kaders als Madiran, maar bestaat (in tegenstelling tot Madiran, dat alleen rode wijnen produceert) volledig uit witte wijnen. Deze wijnen worden gemaakt van de inheemse druivenrassen petit manseng, gros manseng, petit courbu en arrufiac. Het is helemaal niet gek dat je nog nooit van deze druivenrassen hebt gehoord, het zijn immers deze onbekende druiven die de streek zo uniek maken.

Hoewel er steeds meer droge Pacherenc wordt geproduceerd – dat een artikel op zichzelf verdient – bestaat het grootste deel van de productie in de regio uit zoete wijnen. De druiven voor deze wijnen worden vaak op diverse momenten geoogst: de lichtste stijlen zoete Pacherenc worden vaak begin november geoogst en het ultieme hoogtepunt is de oogst op 31 december. Naarmate de tijd verstrekt, drogen de druiven uit aan de wijnranken (“vendanges passerillées”) en beginnen ze op rozijnen te lijken. Naarmate de tijd verstrekt, wordt de kans op “mislukken” ook steeds groter: meer neerslag in het najaar werkt rotting in de hand om over een grote kans op vorst nog maar te zwijgen. Je moet als Pacherenc-wijnboer dus over stalen zenuwen beschikken!

Ons bezoek aan Plaimont

Wij reisden in november in goed gezelschap af naar Saint-Mont, het dorpje waar het bedrijf Plaimont ligt. Hier werden we hartelijk ontvangen door Plaimont en ondergedompeld in deze unieke regio. We bezochten hun diverse chateaus, proefden een groot aantal wijnen en leerde meer over hun unieke Research and Development center. We werden verliefd op het zuidwesten van Frankrijk en Plaimont in het bijzonder, in hoeverre dat niet al eerder was gebeurd.

Op zaterdag was het zo ver en was het tijd voor de veiling van de Pacherenc d’Or. We begonnen de dag met de zware maar nobele taak om alle “gouden vaten” te proeven. Deze proeverij bestond uit een drietal droge- en elf zoete wijnen. De droge wijnen waren verbluffend goed en eigenlijk niet te vergelijken met andere wijnen die je kent. Ze hebben mooie frisse zuren, maar ook een rijk en mondvullend karakter. De prettige bittere tonen in de wijn maken ze behoorlijk food friendly en je kunt wijnen als dit met een groot scala aan gerechten combineren. We waren erg enthousiast, maar zijn naar Zuid-Frankrijk afgereisd voor een zoete Pacherenc, dus daar hebben we ons verder ook op gefocust.

De wijnen uit Pacherenc du Vic-Bilh zijn anders dan je wellicht van zoete wijnen gewend bent; ze zijn niet zo zwaar en log omdat ze nog behoorlijk veel frisse zuren bevatten. Hierdoor zijn ze ontzettend doordrinkbaar en elegant. De Fransen uit deze regio zullen je op het hart drukken dat foie gras de mooiste combinatie is, maar neem van mij aan dat een citroen cheesecake of gerijpte kazen ook geweldig goed met deze wijn samen gaan.

De Pacherenc van Hervé Cazenave

Tijdens het proeverij waren Maarten en ik het vrij snel met elkaar eens: de Pacherenc van wijnboer Harvé Cazenave was de allerbeste. We proefden zijn wijn en die van andere wijnboeren nog een aantal keer terug, maar bleven terug komen bij deze zinderende wijn.

Hervé vertelt dat het een behoorlijk uitdagende jaargang was om Pacherenc te maken van laatgerijpte druiven. Het zou behoorlijk gaan regenen, maar de druiven waren nog niet de gewenste rijpheid. Hervé besloot te wachten en liet na dagen van regen de druiven nog eens drie tot vier dagen drogen om uiteindelijk pas op 19 november(!) te oogsten. Nooit eerder haalde hij zijn druiven zo laat binnen én hadden ze nog zo veel frisse zuren.

De wijn die wij proeven is zo ontzettend goed. De frisse zuren en de suikers zijn echt tot in perfectie in balans en in de neus heeft de wijn (nu al – want je kan ‘m echt met gemak jaren bewaren) zo ontzettend veel aroma’s: gebrande noten, tropisch fruit en vooral gekonfijte grapefruit schilletjes.

Goud in handen!

Na een echt Sud-Ouest lunch (lees: flessen rood op tafel met buikspek van de zwarte varkens uit de streek en de typische harde schapenkaas uit de Pyreneën) is het dan echt tijd voor het moment waarvoor we zijn gekomen: de veiling van de vaten Pacherenc d’Or. Stiekem hebben we nog een Plan B gekozen, mocht de wijn van Hervé Cazenave ver buiten ons budget rijken, maar beseffen al snel dat we daarin een rookie mistake hebben gemaakt. Ons Plan B wordt namelijk vóór Plan A al geveild. Dat betekent gelukkig wel dat we ons volledig kunnen focussen op één lot. Ons beoogde vat komt steeds dichterbij en de spanning begint toch wel te stijgen. Plan B is immers van de baan en we willen niet graag met lege handen terug naar Leiden. Alle vaten worden verdeeld in vier verschillende lots. De winnaar van zo’n lot mag dan bepalen of hij één of meerdere lots neemt. Alle lots die de winnaar níet neemt, worden weer opnieuw geveild.

Wanneer we aankomen bij het vat van Hervé merken we dat we niet de enige waren die zijn wijn het beste vond, want er ontstaat een heuse biedingsstrijd tussen ons en andere wijnliefhebbers uit Japan en Scandinavië. Uiteindelijk lukt het ons toch om het eerste lot te winnen en zijn wij de trotse eigenaar van deze geweldige wijn. De strijd om de andere lots van Hervé is minstens zo heftig en uiteindelijk levert zijn vat het meeste geld van de hele veiling op. Hervé Cazenave wint daarmee de Pacherenc d’Or en wij hebben gelijk een prijswinnende wijn in handen!

Persmoment

Na de veiling is het tijd voor de prijsuitreiking en wordt Hervé zijn prijs voor Pacherenc d’Or uitgereikt. Een bijzonder moment, want voor de wijnboeren uit Pacherenc du Vic-Bilh is dit een enorme eer. Het was de eerste keer voor Cazenave dat hij deze eervolle titel in ontvangst mocht nemen en dat maakt de nodige emoties los. Voor ons ook een moment van besef, want een ambachtelijk product als wijn blijft natuurlijk een product waar echte mensen aan te pas komen.

Na de uitreiking barst er een heus persfestijn los en moeten Hervé met al zijn kopers op de foto. Zo worden ook wij vereeuwigd op de lens van Franse persfotograven. Het is niet onze beste foto, maar wel een ontzettend gaaf avontuur in een wijnregio die best wel eens wat meer aandacht verdient.

Je kunt de Pacherenc d’Or van Hervé Cazenave vinden op de wijnkaart van wijnbar & restaurant Proeflokaal 1574 in Leiden en bij bijbehorende wijnwinkel PINOT &NOIR daar om de hoek.

Mijn avontuur bij Plaimont stopte overigens niet hier – In de zomer van 2023 keerde ik terug in het mooie Sud-Ouest om stage te lopen bij deze geweldige wijnproducent. Daarover op een later moment meer!